تخم مرغ در آستانه خداحافظی از بازار / دولت وارد عمل شود
با وجود هزینه‌های بالای تولید، طبق دستور دولت مرغداران ناچارند تخم‌مرغ را به قیمت حدود ۲۵ هزار تومان درب مرغداری بفروشند که این امر باعث زیان‌های گسترده و تعطیلی بسیاری از واحدهای مرغداری شده است. طبق اعلام فعالان صنعت، ادامه این روند می‌تواند به مرگ تدریجی تولید و تهدید جدی امنیت غذایی کشور منجر شود.
دور بی‌ضابطه مجوزهای تولید در صنعت مرغداری، در کنار سیاست‌های نامناسب قیمتگذاری، زمینه‌ساز بحرانی عمیق در زنجیره تولید تخم‌مرغ کشور شده است. در حالی که طی سال‌های اخیر بدون ارزیابی دقیق از ظرفیت بازار، مجوزهای متعددی برای راه‌اندازی واحدهای جدید صادر شده، تولیدکنندگان باسابقه این صنعت با زیان‌های انباشته و فروش زیر قیمت تمام‌شده روبه‌رو شده‌اند.
از یک‌سو، افزایش مداوم هزینه نهاده‌ها و مواد اولیه فشار سنگینی بر دوش تولیدکنندگان گذاشته و از سوی دیگر، کنترل‌های دستوری بر قیمت فروش، توازن اقتصادی فعالیت آنها را به‌کلی برهم زده است. در چنین شرایطی، تولیدکنندگان قدیمی دیگر توان ادامه فعالیت ندارند و سرمایه‌گذاران جدید نیز تمایلی به ورود به این عرصه ندارند.
پیامدهای این روند، نه‌تنها در قالب تعطیلی پی‌در‌پی واحدهای مرغداری و بیکاری گسترده بروز کرده، بلکه تهدیدی جدی برای امنیت غذایی کشور به‌شمار می‌رود. با تداوم این وضعیت، کاهش تولید تخم‌مرغ در نیمه دوم سال و ناتوانی در تأمین نیاز بازار داخلی، به یکی از چالش‌های اساسی اقتصاد و معیشت مردم بدل خواهد شد؛ بحرانی که بدون اصلاح فوری سیاست‌های صدور مجوز و قیمتگذاری، ابعاد آن گسترده‌تر خواهد شد. آیا دولت برای نجات این زنجیره حیاتی اقدامی خواهد کرد؟
علی تقوی‌فر، فعال حوزه دام و طیور در گفتگوی تازه خود با اشاره به صدور بی‌رویه مجوزهای تولید در صنعت مرغداری کشور گفت تا زمانی که با حساب‌وکتاب به سرمایه‌گذاری نگاه نکنیم و صرفاً مجوز صادر کنیم، حاصل آن چیزی جز مازاد تولید و ضرر گسترده برای فعالان این صنعت نخواهد بود. به گفته تقوی‌فر، طی سال‌های گذشته بدون در نظر گرفتن ظرفیت‌های واقعی و نیاز بازار، مجوزهای فراوانی برای راه‌اندازی واحدهای مرغ تخم‌گذار صادر شده که نتیجه آن، رشد بی‌رویه تولید، افزایش شدید هزینه‌ها و در نهایت زیان انباشته تولیدکنندگان بوده است.
او تأکید کرد امروز تولیدکننده‌ای که با سرمایه‌گذاری سنگین وارد این صنعت شده، نه تنها سودی کسب نمی‌کند، بلکه مجبور است محصول خود را پایین‌تر از قیمت تمام‌شده بفروشد. این یعنی مرگ تدریجی تولید. طبق اعلام تقوی فر به رغم قیمت تمام‌شده بالای هر کیلو تخم‌مرغ ، تولیدکننده به دلیل قیمت های دستوری مجبور است تخم مرغ را درب مرغداری حدود ۲۰ هزار تومان بفروشد.
تقوی‌فر با بیان اینکه نمی‌توان تخم‌مرغ را تحت فشار تولید کرد، تصریح کرد این فشار اقتصادی نه‌تنها انگیزه‌ای برای ادامه فعالیت باقی نمی‌گذارد، بلکه بسیاری از تولیدکنندگان را به سمت تعطیلی واحدهای خود سوق داده است. او گفت در ظاهر گفته میشود امنیت غذایی کشور مهم است، اما در عمل، هیچ پشتیبانی از تولیدکننده‌ای که امنیت غذایی را تأمین می‌کند، وجود ندارد.
به باور او، اگر این روند ادامه پیدا کند، صنعت تخم‌مرغ کشور با بحران جدی مواجه خواهد شد. تولیدکننده‌ای که سال‌ها در این حوزه کار کرده، دیگر توان ادامه ندارد و سرمایه‌گذار جدید هم، وقتی ببیند بازگشتی در کار نیست، وارد این حوزه نخواهد شد.
تقوی‌فر خواستار بازنگری جدی در صدور مجوزها، ساماندهی بازار و اصلاح فوری نظام قیمتگذاری شد. او هشدار داد اگر همین مسیر طی شود، نه‌تنها تولید کاهش می‌یابد، بلکه وابستگی به واردات و تهدید امنیت غذایی کشور دور از انتظار نخواهد بود.
به نقل از اتاق بازرگانی ایران، مهدی‌زاد رئیس کارگروه طیور اتاق ایران نیز با نقد قیمتگذاری برای تخم مرغ گفت: طی یک ماه گذشته بارها نسبت به پیامدهای این سیاست‌ها هشدار داده شده است. اما باوجود هشدارهای مکرر، اقدام مؤثری برای اصلاح روند موجود صورت نگرفته است.
او با اشاره به اینکه قیمت هر کیلو تخم‌مرغ درب مرغداری بین ۲۵ تا ۲۷ هزار تومان است، افزود: باوجود کاهش قیمت در سطح تولید، تخم‌مرغ همچنان با نرخ‌های گذشته به دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسد.
به گفته او، افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی نهاده‌ها و مواد اولیه در کنار قیمتگذاری نامناسب، تولیدکنندگان را دچار زیان‌های شدید کرده و ادامه فعالیت بسیاری از آنها را ناممکن ساخته است.
مهدی‌زاد همچنین توضیح داد که مرغداران عمدتاً در مناطق بیابانی و با امکانات محدود فعالیت می‌کنند و این شرایط ناپایدار فشار مضاعفی بر آنها وارد کرده است. او تأکید کرد: اگرچه کاهش قیمت تخم‌مرغ ممکن است در کوتاه‌مدت به نفع مصرف‌کنندگان کم‌درآمد باشد، اما در عمل نه‌تنها به کاهش قیمت برای مصرف‌کننده منجر نشده، بلکه حیات اقتصادی تولیدکنندگان را تهدید کرده است.
بر اساس گفته‌های رئیس کارگروه طیور اتاق ایران، در ۴۵ روز گذشته ده‌ها واحد مرغداری تعطیل شده‌اند و پیش‌بینی میشود در صورت عدم‌مداخله فوری دولت، نیمی از مرغداران تا پایان سال جاری ورشکست شوند؛ موضوعی که به بیکاری هزاران کارگر و از بین رفتن مشاغل مستقیم و غیرمستقیم منجر خواهد شد.
او ضمن تأکید بر اینکه این بحران تنها محدود به صنف مرغداران نیست، هشدار داد: کاهش تولید تخم‌مرغ در نیمه دوم سال، با توجه به سهم بالای این کالا در سبد غذایی خانوار و نبود امکان واردات گسترده، می‌تواند امنیت غذایی بخش قابل‌توجهی از جامعه را به خطر بیندازد.
عضو هیأت نمایندگان اتاق ایران اعلام کرد: امروز با سیاست‌های ناهماهنگ وزارت جهادکشاورزی نه‌تنها امکان ادامه فعالیت از ما سلب شده، بلکه شاهد نابودی سرمایه‌های ملی هستیم. اگر دولت فوراً وارد عمل نشود، فروپاشی زنجیره تولید تخم‌مرغ اجتناب‌ناپذیر خواهد بود؛ این بحران تنها یک صنف را در برنمی‌گیرد، بلکه امنیت غذایی کشور را با چالشی جدی روبه‌رو خواهد کرد.
نظر شما