به گزارش تیتر کوتاه - خبرگزاری رویترز (Reuters) در هفته گذشته در بخش اقتصاد و تجارت به گزارش اخبار زیر پرداخت:
- ترامپ دستور «محاصره» نفتکش های تحریمی ونزوئلا را صادر کرد
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، دستور «محاصره کامل» تمام نفتکش های تحریم شده ای را که وارد یا خارج از ونزوئلا می شوند صادر کرد؛ اقدامی که با هدف افزایش فشار بر دولت نیکلاس مادورو و قطع منبع اصلی درآمد این کشور انجام شده است. هنوز مشخص نیست این محاصره چگونه اجرا خواهد شد، اما آمریکا حضور نظامی خود را در منطقه به طور چشمگیری افزایش داده است. این تصمیم باعث افزایش بیش از ۱ درصدی قیمت جهانی نفت شد، زیرا بازار نگران کاهش صادرات ونزوئلا است. کارشناسان حقوق بین الملل می گویند محاصره می تواند از نظر حقوق داخلی و بین المللی به عنوان «اقدام جنگی» تلقی شود و برخی نمایندگان کنگره نیز آن را اعلان جنگ بدون مجوز دانسته اند. از زمان توقیف یک نفتکش تحریمی در هفته گذشته، صادرات نفت ونزوئلا به شدت کاهش یافته و شرایط اقتصادی این کشور وخیم تر شده است. تحلیلگران هشدار می دهند ادامه این وضعیت می تواند قیمت نفت را ۵ تا ۸ دلار در هر بشکه افزایش داده و مهاجرت گسترده از ونزوئلا را تشدید کند.
- آمازون در حال مذاکره برای سرمایهگذاری حدود ۱۰ میلیارد دلاری در OpenAI است
به گفته یک منبع آگاه، آمازون در حال مذاکره برای سرمایهگذاری حدود ۱۰ میلیارد دلار در شرکت OpenAI، سازنده ChatGPT، است؛ معاملهای که میتواند ارزش این شرکت هوش مصنوعی را به بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار برساند. این مذاکرات هنوز نهایی نیست و جزئیات آن در حال تغییر است. این اقدام نشاندهنده رقابت شدید شرکتهای بزرگ فناوری برای تأمین توان پردازشی موردنیاز توسعه سامانههای پیشرفته هوش مصنوعی است. OpenAI پیشتر قراردادهای چندمیلیارددلاری با شرکتهایی مانند انویدیا و اوراکل امضا کرده و در نوامبر نیز یک قرارداد ۳۸ میلیارد دلاری برای خرید خدمات ابری از آمازون منعقد کرده بود. این مذاکرات همزمان با آمادهسازی OpenAI برای عرضه اولیه سهام احتمالی با ارزشی تا یک تریلیون دلار انجام میشود. پس از بازنگری ساختار حقوقی و توافق با مایکروسافت، OpenAI آزادی بیشتری برای جذب سرمایه و همکاری با شرکای متنوع پیدا کرده است. مایکروسافت همچنان ۲۷٪ از سهام OpenAI را در اختیار دارد.
- تقاضای جهانی زغالسنگ امسال رکورد زد، اما تا ۲۰۳۰ کاهش مییابد
آژانس بین المللی انرژی (IEA) اعلام کرد تقاضای جهانی زغال سنگ در سال ۲۰۲۵ به بالاترین سطح تاریخی خود رسیده، اما انتظار می رود تا سال ۲۰۳۰ به تدریج کاهش یابد. گسترش انرژی های تجدیدپذیر، افزایش ظرفیت هسته ای و وفور گاز طبیعی، نقش زغال سنگ در تولید برق را تحت فشار قرار داده است. با وجود اهمیت حذف تدریجی زغال سنگ برای دستیابی به اهداف اقلیمی، این سوخت همچنان بزرگ ترین منبع تولید برق در جهان است. بر اساس گزارش «زغال سنگ ۲۰۲۵»، تقاضا امسال با رشد ۰.۵ درصدی به ۸.۸۵ میلیارد تن متریک رسیده است. IEA پیش بینی می کند تقاضا در ادامه دهه به حالت تثبیت رسیده و سپس به آرامی کاهش یابد. مصرف زغال سنگ در هند به دلیل باران های موسمی و افزایش برق آبی کاهش یافت، در حالی که در آمریکا مصرف به دنبال افزایش قیمت گاز و حمایت دولت از نیروگاه های زغال سنگ رشد کرد. مصرف چین تقریباً ثابت مانده و انتظار می رود با توسعه انرژی های تجدیدپذیر تا ۲۰۳۰ اندکی کاهش یابد، هرچند چین همچنان عامل اصلی روندهای جهانی زغال سنگ است.
- افزایش ۲ درصدی قیمت نفت با تشدید ابهام پس از محاصره ونزوئلا توسط ترامپ
قیمت نفت روز چهارشنبه بیش از ۲ درصد افزایش یافت؛ اقدامی که پس از دستور دونالد ترامپ برای «محاصره کامل» همه نفتکش های تحریم شده ای که وارد یا خارج از ونزوئلا می شوند، نگرانی های ژئوپلیتیکی را تشدید کرد. نفت برنت با ۲.۴ درصد رشد به ۶۰.۳۳ دلار و نفت وست تگزاس آمریکا با ۲.۶ درصد افزایش به ۵۶.۶۹ دلار در هر بشکه رسید. این رشد در حالی رخ داد که قیمت ها در جلسه قبلی نزدیک به پایین ترین سطح پنج ساله قرار داشتند، به دلیل امیدها به پیشرفت مذاکرات صلح روسیه و اوکراین و احتمال کاهش تحریم ها علیه مسکو. تحلیلگران می گویند اگرچه ریسک های روسیه تا حدی قابل پیش بینی است، اما عرضه نفت ونزوئلا با ابهام جدی مواجه شده است. هنوز مشخص نیست محاصره چگونه اجرا می شود و چه تعداد نفتکش را دربر می گیرد. در کنار این عوامل، کاهش قابل توجه ذخایر نفت آمریکا نیز از قیمت ها حمایت کرد؛ به طوری که ذخایر هفتگی ۹.۳ میلیون بشکه کاهش یافت که بسیار بیش از پیش بینی ها بود.
- افزایش صادرات ژاپن به آمریکا پس از ۸ ماه با کاهش فشار تعرفه ها
بر اساس داده های دولتی، صادرات ژاپن به ایالات متحده در ماه نوامبر برای نخستین بار در هشت ماه گذشته رشد کرد؛ نشانه ای از کاهش اثر منفی تعرفه های آمریکا که به بهبود چشم انداز اقتصادی و تداوم افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی ژاپن کمک کرده است. صادرات ژاپن به آمریکا نسبت به سال قبل ۸.۸ درصد افزایش یافت که عمدتاً ناشی از بهبود صادرات خودرو و جهش چشمگیر صادرات دارویی بود. کاهش نرخ تعرفه خودروهای ژاپنی و تضعیف ارزش ین، قدرت رقابتی خودروسازان ژاپنی را افزایش داده است. در مجموع، صادرات ژاپن ۶.۱ درصد رشد کرد که فراتر از پیش بینی بازار بود و این کشور پس از پنج ماه دوباره به مازاد تجاری دست یافت. با این حال، تحلیلگران هشدار می دهند ضعف احتمالی بازار کار آمریکا و افزایش تورم ناشی از انتقال هزینه تعرفه ها به مصرف کنندگان می تواند تقاضای خودرو را تضعیف کند. با فروکش کردن نگرانی های تجاری، انتظار می رود بانک مرکزی ژاپن نرخ بهره را به ۰.۷۵ درصد افزایش دهد، هرچند مسیر سیاست پولی همچنان با عدم قطعیت همراه است.
- دیپسیک و شیائومی به فهرست شرکتهای متهم به کمک به ارتش چین اضافه خواهند شد
گروهی متشکل از ۹ قانون گذار آمریکایی با ارسال نامه ای به وزیر دفاع ایالات متحده، از پنتاگون خواستند چندین شرکت فناوری چینی، از جمله شرکت هوش مصنوعی DeepSeek، تولیدکننده گوشی هوشمند شیائومی و شرکت نمایشگر BOE Technology را به فهرست موسوم به «بخش ۱۲۶۰H» اضافه کند. این درخواست پس از امضای لایحه یک تریلیون دلاری بودجه نظامی آمریکا توسط دونالد ترامپ مطرح شد. فهرست ۱۲۶۰H شامل شرکت هایی است که به زعم آمریکا با ارتش چین همکاری دارند. اگرچه این فهرست به معنای تحریم رسمی نیست، اما به تأمین کنندگان و نهادهای دولتی آمریکا درباره ریسک همکاری با این شرکت ها هشدار می دهد. این فهرست پیش تر نام شرکت هایی مانند تنسنت و CATL را در بر داشته است. قانون گذاران همچنین خواستار حذف BOE و برخی دیگر از شرکت های چینی از زنجیره تأمین دفاعی آمریکا تا سال ۲۰۳۰ شده اند و شرکت های بیشتری را نیز برای افزودن به این فهرست پیشنهاد کرده اند.
خبرگزاری سی ان ان (CNN) در هفته گذشته در بخش اقتصاد و تجارت به گزارش اخبار زیر پرداخت:
- عقب نشینی اروپا از ممنوعیت کامل خودروهای بنزینی
برنامه اتحادیه اروپا برای ممنوعیت فروش خودروهای دارای موتور احتراق داخلی از سال ۲۰۳۵ با فشار خودروسازان با تغییر جدی مواجه شده است. کمیسیون اروپا پیشنهاد داده این ممنوعیت به جای ۱۰۰٪، تنها ۹۰٪ از خودروهای جدید را شامل شود؛ به این معنا که ۱۰٪ باقی مانده می توانند همچنان خودروهای هیبریدی یا بنزینی باشند. بر اساس طرح جدید، خودروسازان باید به کاهش ۹۰ درصدی آلایندگی اگزوز پایبند باشند و مابقی را از طریق استفاده از فولاد کم کربن، سوخت های زیستی یا سوخت های مصنوعی جبران کنند. این تصمیم که احتمالاً به تصویب پارلمان اروپا می رسد، به عنوان عقب گردی در مسیر مقابله با تغییرات اقلیمی تلقی می شود. خودروها و ون ها حدود ۱۵٪ از انتشار گازهای گلخانه ای اتحادیه اروپا را تشکیل می دهند و حذف تدریجی آن ها نقش کلیدی در هدف کربن خنثی شدن تا ۲۰۵۰ داشت. این عقب نشینی عمدتاً امتیازی به صنعت خودروی اروپا است که با هزینه های بالای انرژی، تعرفه های آمریکا، رقابت شدید چین و تقاضای کمتر از انتظار برای خودروهای برقی روبه روست. فعالان محیط زیست هشدار می دهند این تصمیم می تواند اعتماد به تعهدات بلندمدت اقلیمی اروپا را تضعیف کند.
- نرخ بیکاری آمریکا به بالاترین سطح چهار سال اخیر رسید
طبق داده های جدید اداره آمار کار آمریکا، نرخ بیکاری این کشور در ماه نوامبر به ۴.۶ درصد افزایش یافت که بالاترین سطح در چهار سال گذشته است. اقتصاد آمریکا در این ماه ۶۴ هزار شغل جدید ایجاد کرد؛ رقمی بالاتر از انتظار بازار، اما همچنان نشانه ای از ضعف کلی بازار کار. گزارش نوامبر پس از یک افت ۱۰۵ هزار شغلی در اکتبر منتشر شد؛ ماهی که به دلیل طولانی ترین تعطیلی دولت فدرال در تاریخ آمریکا، داده های آن ناقص و غیرعادی بود و حتی نرخ بیکاری برای نخستین بار در حدود ۸۰ سال اعلام نشد. بازنگری داده ها نشان می دهد رشد اشتغال در ماه های اخیر بسیار ضعیف بوده و آمریکا در مسیر ضعیف ترین سال ایجاد شغل از زمان رکود بزرگ قرار دارد. کارشناسان از «رکود شغلی» سخن می گویند؛ به ویژه آنکه اشتغال عمدتاً محدود به بخش سلامت بوده و بسیاری از صنایع دیگر یا متوقف شده اند یا نیرو تعدیل کرده اند. افزایش بیکاری، کاهش رشد دستمزدها و نااطمینانی ناشی از تعرفه ها و تنش های ژئوپلیتیکی، چشم انداز بازار کار و مصرف خانوارها را تیره تر کرده است.
- سرمایه گذاری هایی که با بازگشت ترامپ اوج گرفتند، حالا به شکست های سنگین تبدیل شده اند
بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید موجی از هیجان در وال استریت و بازار رمزارزها ایجاد کرد و دارایی های مرتبط با او و خانواده اش با جهش شدید قیمتی روبه رو شدند. اما یک سال بعد، بسیاری از این سرمایه گذاری ها سقوط کرده و زیان های بزرگی به خریداران اولیه وارد کرده اند. شاخص ترین نمونه، شرکت Trump Media مالک شبکه اجتماعی Truth Social است که با وجود درآمد ناچیز، پیش از انتخابات به ارزش ۱۱ میلیارد دلار رسید، اما اکنون حدود ۸۰٪ افت کرده است. رمزارزهای منتسب به ترامپ و ملانیا نیز سقوط های شدیدتری را تجربه کردند؛ به طوری که «ملانیا میم» نزدیک به ۹۹٪ از ارزش خود را از دست داده است. سهام شرکت های مرتبط با استخراج بیت کوین و پروژه های رمزارزی خانوادگی ترامپ نیز عملکرد ضعیفی داشته اند. در مقابل، برخی شرط بندی ها نتیجه دادند: بیت کوین همچنان بالاتر از سطوح پیش از انتخابات است و سهام صنایع دفاعی اروپا به دلیل فشار ترامپ بر ناتو برای افزایش هزینه های دفاعی، رشد چشمگیری داشته اند. این تحولات نشان می دهد هیجان سیاسی لزوماً پشتوانه بنیادی برای سرمایه گذاری نیست.
- اروپا در آستانه استفاده از داراییهای مسدودشده روسیه به نفع اوکراین است
اتحادیه اروپا در آستانه تصمیم گیری حساس درباره استفاده از دارایی های مسدودشده بانک مرکزی روسیه برای تأمین مالی کمک های بیشتر به اوکراین قرار دارد؛ طرحی بی سابقه که اختلافات جدی میان کشورهای عضو، به ویژه بلژیک، ایجاد کرده است. بر اساس پیشنهاد کمیسیون اروپا، حدود ۲۱۰ میلیارد یورو از این دارایی ها به عنوان پشتوانه اعطای وام به اوکراین استفاده می شود تا در صورت پرداخت غرامت از سوی روسیه، بازپرداخت شود. این وام می تواند طی دو سال آینده تا ۹۰ میلیارد یورو به اوکراین اختصاص دهد.
بلژیک که بخش عمده دارایی ها در مؤسسه «یوروکلیر» این کشور نگهداری می شود، نگران پیامدهای حقوقی، شکایت های احتمالی روسیه و اقدامات تلافی جویانه مسکو است. منتقدان همچنین هشدار می دهند این اقدام می تواند سرمایه گذاری خارجی در اروپا را تضعیف کند. در عین حال، با کاهش حمایت مالی آمریکا، اروپا به دنبال راه های جایگزین برای تأمین هزینه های جنگ اوکراین است.
خبرگزاری آسوشیتد پرس (Associated Press) در هفته گذشته در بخش اقتصاد و تجارت به گزارش اخبار زیر پرداخت:
- آمریکا در نوامبر ۶۴ هزار شغل ایجاد کرد اما در اکتبر ۱۰۵ هزار شغل از دست داد
بر اساس گزارش های با تأخیر وزارت کار آمریکا، اقتصاد این کشور در ماه نوامبر ۶۴ هزار شغل جدید ایجاد کرد، در حالی که در ماه اکتبر ۱۰۵ هزار شغل از بین رفت. نرخ بیکاری نیز به ۴.۶ درصد افزایش یافت که بالاترین سطح از سال ۲۰۲۱ محسوب می شود. بخش عمده کاهش اشتغال در اکتبر ناشی از خروج ۱۶۲ هزار نیروی کار فدرال بود که پس از کاهش بودجه و برنامه های تعدیل نیروی دولت ترامپ، از مشاغل خود کناره گیری کردند. روند کلی نشان می دهد بازار کار آمریکا به طور محسوسی در حال سرد شدن است؛ به طوری که از ماه مارس میانگین ایجاد شغل ماهانه به حدود ۳۵ هزار نفر کاهش یافته است. عدم قطعیت ناشی از تعرفه های تجاری، نرخ های بهره بالا و تحولات فناورانه مانند هوش مصنوعی، باعث شده کارفرمایان تمایل کمی به استخدام داشته باشند. با وجود کاهش سرعت استخدام، اخراج ها نیز محدود بوده و این وضعیت موجب افزایش تدریجی نرخ بیکاری شده است.
- فورد در پی افزایش زیان ها و افت تقاضا، تولید نسخه تمام برقی F-۱۵۰ لایتنینگ را متوقف کرد
شرکت فورد اعلام کرد در واکنش به زیان های مالی سنگین و کاهش تقاضای مصرف کنندگان، از برنامه های جاه طلبانه خود برای خودروهای تمام برقی عقب نشینی می کند و تولید وانت برقی F-۱۵۰ لایتنینگ را متوقف خواهد کرد. این شرکت به جای آن، بر نسخه های بنزینی کارآمدتر، خودروهای هیبریدی و مدل های با برد افزوده تمرکز می کند. فورد از سال ۲۰۲۳ تاکنون حدود ۱۳ میلیارد دلار از بخش خودروهای برقی زیان دیده و انتظار دارد مجموع ضربه مالی این بخش به ۱۹.۵ میلیارد دلار برسد. در همین راستا، کارخانه BlueOval City در تنسی که قرار بود مرکز آینده خودروهای برقی فورد باشد، به تولید کامیون های بنزینی مقرون به صرفه تغییر کاربری می دهد.
مدیرعامل فورد این تصمیم را «مشتری محور» و با هدف افزایش سودآوری عنوان کرد. کاهش تقاضا برای EVها، قیمت بالاتر آنها نسبت به خودروهای معمولی، محدودیت زیرساخت شارژ و تغییر سیاست های دولت ترامپ علیه مشوق های برقی، از عوامل اصلی این چرخش راهبردی عنوان شده اند.
