در آستانه افزایش تقاضا برای اقلام پروتئینی هم زمان با مناسبت هایی مانند شب یلدا، موضوع تنظیم بازار گوشت و کنترل قیمت ها به یکی از دغدغه های جدی شهروندان تبدیل شده است؛ دغدغه ای که نوسان قیمت و نگرانی نسبت به کیفیت محصولات عرضه شده، آن را تشدید کرده است.
استان خراسان رضوی به عنوان یکی از قطب های مصرف گوشت در شرق کشور، در این ایام با حساسیت بیشتری از سوی دستگاه های اجرایی، نظارتی و صنفی رصد می شود تا از بروز کمبود، التهاب قیمتی و تخلف در شبکه توزیع جلوگیری شود. تأمین و عرضه گوشت منجمد با نرخ مصوب به عنوان یکی از ابزارهای تنظیم بازار، بار دیگر در دستور کار قرار گرفته تا با افزایش عرضه، تعادل نسبی میان قیمت و قدرت خرید مردم برقرار شود.
همزمان، اختلاف قیمت ها در واحدهای صنفی و گلایه های مردمی درباره نوع برش، کیفیت گوشت و نحوه قیمت گذاری، ضرورت شفاف سازی از سوی اتحادیه ها و تشدید نظارت دستگاه های مسئول را دوچندان کرده است.
سعادت علی نیا، مدیرکل پشتیبانی امور دام خراسان رضوی از توزیع ۲۲۰ تن گوشت گوساله منجمد در استان با هدف تنظیم بازار خبر داد و اظهار کرد: این اقلام با نرخ مصوب در سردخانه های پشتیبانی و از طریق مباشرین معرفی شده توسط جهاد کشاورزی در نقاط تعیین شده عرضه می شود.
مدیرکل پشتیبانی امور دام خراسان رضوی با اشاره به تأمین ۲۲۰ تن گوشت گوساله منجمد به عنوان سهمیه استان، بیان کرد: قیمت های مصوب برای عرضه درب سردخانه شامل هر کیلو ران و راسته گوساله منجمد ۵۸۰ هزار تومان و سردست و گردن ۵۴۶ هزار تومان است.
به گفته وی، پس از تحویل کالا به مباشرین معرفی شده توسط مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان ها، این افراد موظف اند گوشت ها را در محل های اعلامی جهاد کشاورزی عرضه کنند.
علی نیا افزود: مباشرین مجازند برای هزینه حمل ونقل، بسته بندی و خدمات عرضه، به ازای هر کیلو حداکثر ۱۸ هزار تومان به قیمت خرید اضافه کنند.
جواد باقری، رئیس اتحادیه گوشت دامی مشهد با اشاره به گلایه های مردمی درباره نوسان قیمت گوشت در آستانه شب یلدا، علت اصلی اختلاف قیمت ها در قصابی ها را تفاوت نوع برش و کیفیت گوشت دانست و اظهار کرد: قیمت گذاری رسمی انجام شده و نظارت بازار برعهده دستگاه های نظارتی است.
رئیس اتحادیه گوشت دامی مشهد در پاسخ به پرسش ها و گلایه های مردمی درباره آشفتگی قیمت گوشت در آستانه شب یلدا بیان کرد: گوشت کالایی است که برش های متنوعی دارد و همین موضوع موجب تفاوت قیمت ها در واحدهای صنفی می شود.
وی با بیان اینکه قیمت گوشت گوسفندی لاشه یا چهارتکه در حال حاضر بین ۷۴۰ تا ۷۶۰ هزار تومان تعیین شده است، افزود: قیمت ران گوسفندی بسته به نوع درخواست مشتری، از جمله بدون استخوان یا بدون چربی، بین ۸۵۰ تا ۸۸۰ هزار تومان متغیر است و این تفاوت ها بر اساس توافق میان مشتری و فروشنده انجام می شود.
باقری با تأکید بر اینکه همه واحدهای صنفی موظف به رعایت قیمت های مصوب هستند، گفت: در مشهد حدود ۱۷۰۰ تا ۱۸۰۰ واحد قصابی فعال است و نظارت مستقیم بر همه واحدها برعهده اتاق اصناف، تعزیرات حکومتی، بسیج و سامانه ۱۲۴ است. اتحادیه نیز قیمت ها را به صورت روزانه به دستگاه های نظارتی اعلام می کند.
رئیس اتحادیه گوشت دامی مشهد با اشاره به گزارش های تخلف افزود: میزان تخلفات گزارش شده بسیار محدود بوده و در صورت دریافت گزارش مردمی، موضوع بلافاصله از طریق دستگاه های نظارتی پیگیری می شود. در مواردی نیز واحدهای متخلف به تعزیرات حکومتی معرفی شده اند.
وی درباره کیفیت گوشت های وارداتی تصریح کرد: در حال حاضر گوشت گرم وارداتی فقط از نوع پاکستانی است که قیمت آن حدود ۷۵۰ هزار تومان تعیین شده و گوشت منجمد مغولی نیز با قیمت ۵۹۰ هزار تومان برای ران و دست و ۳۷۵ هزار تومان برای قلوه گاه عرضه می شود. گوشت هندی نیز به صورت محدود و منجمد وارد شده و هنوز مصرف گسترده ای ندارد.
باقری با رد هرگونه تقلب در عرضه گوشت گفت: امکان فروش گوشت منجمد به عنوان گوشت گرم وجود ندارد، چراکه تمام گوشت های منجمد دارای لیبل، تاریخ تولید و انقضا هستند و گوشت گرم وارداتی نیز صرفاً گوساله پاکستانی بوده است.
رئیس اتحادیه گوشت دامی مشهد درباره نحوه رسیدگی به شکایات مردمی خاطرنشان کرد: اتحادیه گوشت دامی همه روزه از ساعت ۷:۳۰ تا ۱۴ پاسخگوی شهروندان است و تاکنون ۹۹ درصد اختلافات میان مشتری و قصاب از طریق اتحادیه حل شده است.
وی تأکید کرد: با توجه به شرایط اقتصادی مردم، اتحادیه همواره بر رعایت انصاف، وجدان کاری و حفظ کیفیت گوشت تأکید داشته و اجازه اجحاف به مصرف کننده را نمی دهد.
رضا افشاریان، رئیس اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی با اشاره به فعالیت مستمر تیم های نظارتی در سطح قصابی ها و مراکز عرضه گوشت مشهد، از انجام نظارت های روزانه، منطقه ای و مناسبتی خبر داد و اظهار کرد: گوشت های منجمد وارداتی از جمله پاکستانی، هندی و مغولی پیش از توزیع، در مرزهای ورودی کشور تحت آزمایش های بهداشتی قرار می گیرند و در صورت مشاهده هرگونه تخلف، با واحدهای متخلف برخورد قانونی می شود.
رئیس اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی بیان کرد: دامپزشکی استان با چندین تیم نظارتی فعال، به صورت مستمر بر قصابی ها و مراکز عرضه فرآورده های خام دامی در سطح شهر مشهد نظارت دارد.
وی با بیان اینکه این نظارت ها به سه شیوه انجام می شود، افزود: بخشی از نظارت ها به صورت روزانه و منطقه ای توسط شبکه دامپزشکی مشهد انجام می شود، بخشی دیگر در پی شکایات مردمی از طریق سامانه ۱۵۱۲ یا مراجعات حضوری است که همکاران بلافاصله به موضوع ورود می کنند و نوع سوم، نظارت های مناسبتی در ایامی مانند ماه مبارک رمضان و زمان های افزایش تقاضا در مناطق پرتراکم شهری است.
افشاریان ادامه داد: در تمام ایام سال، نیروهای حوزه نظارت بهداشت فعال هستند و در برخی موارد حتی مدیران دامپزشکی نیز به صورت میدانی در کنار تیم های نظارتی حضور پیدا می کنند.
رئیس اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی با اشاره به نظارت بر گوشت های منجمد و ذخیره سازی شده در سردخانه ها گفت: اکثر سردخانه های سطح استان دارای پرونده های بهداشتی مستقل هستند و تاریخ، کیفیت و شرایط نگهداری گوشت ها به صورت دوره ای توسط کارشناسان دامپزشکی کنترل می شود.
وی در پاسخ به گلایه های مردمی درباره کیفیت گوشت های منجمد افزود: گوشت های منجمد وارداتی پیش از ورود به کشور در مرزهای ورودی تحت آزمایش های اولیه قرار می گیرند و تنها در صورت انطباق با ضوابط بهداشتی، اجازه ترخیص و انتقال با خودروهای یخچال دار و تحت نظارت به سردخانه های مجاز را دریافت می کنند.
افشاریان تصریح کرد: اگر در جریان بازرسی ها مشخص شود که شرایط نگهداری مانند دمای مناسب رعایت نشده و کیفیت محموله دچار آسیب شده است، بلافاصله نمونه برداری و آزمایش انجام می شود و در صورت عدم انطباق، با اخذ دستور قضائی، محموله امحا خواهد شد.
رئیس اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی با اشاره به برخورد با تخلفات صنفی گفت: در سطح شهر مشهد به طور میانگین روزانه ۲ تا ۳ واحد صنفی به دلیل تخلفات بهداشتی توسط همکاران توقیف یا پلمب می شوند.
وی درباره فروش گوشت های تاریخ گذشته یا یخ زدایی شده اظهار کرد: اخیراً گزارش مستندی از عرضه گوشت منجمد یخ زدایی شده در واحدهای مجاز دریافت نشده، اما در هفته گذشته یک مرکز نگهداری غیرمجاز با شرایط بسیار نامناسب شناسایی و پرونده آن به مراجع قضائی ارجاع شد.
افشاریان تأکید کرد: تخلفات بهداشتی صرفاً محدود به گوشت های داخلی یا وارداتی نیست و در صورت مشاهده هرگونه نگهداری غیرمجاز در سردخانه های کوچک یا مراکز غیرمجاز، برخورد قانونی انجام می شود.
مجموعه اقدامات صورت گرفته در تأمین ۲۲۰ تن گوشت گوساله منجمد با نرخ مصوب نشان می دهد سیاست گذار تلاش دارد با افزایش عرضه و کنترل شبکه توزیع، از التهاب بازار و فشار مضاعف بر معیشت خانوارها جلوگیری کند. در کنار این اقدام، توضیحات اتحادیه گوشت دامی درباره تفاوت قیمت ها بر اساس نوع برش و کیفیت، بیانگر آن است که بخشی از نارضایتی ها ریشه در ماهیت متنوع این کالای مصرفی دارد؛ موضوعی که نیازمند اطلاع رسانی شفاف و نظارت مستمر است.
تأکید دستگاه های نظارتی بر رعایت نرخ های مصوب و رسیدگی سریع به شکایات مردمی، در صورتی که به صورت میدانی و مستمر اجرا شود، می تواند اعتماد عمومی به بازار گوشت را تقویت کند و فضای روانی بازار را به سمت ثبات سوق دهد. از سوی دیگر، نظارت های بهداشتی دامپزشکی و انجام آزمایش های دقیق بر گوشت های وارداتی و منجمد، نقش تعیین کننده ای در اطمینان بخشی به شهروندان درباره سلامت محصولات عرضه شده دارد؛ موضوعی که در شرایط افزایش مصرف اهمیت بیشتری پیدا می کند.
تداوم عرضه هدفمند، قیمت گذاری شفاف، نظارت مؤثر و پاسخگویی به مطالبات مردمی، می تواند زمینه ساز آرامش نسبی بازار گوشت در خراسان رضوی شود؛ امری که تحقق آن نیازمند هماهنگی مستمر میان دستگاه های اجرایی، نظارتی و صنفی است.