آرامگاه حافظ شیرازی ( به انگلیسی T omb of Hafez ) در شمال شهر شیراز قرار دارد. مساحت حافظیه ۲ هکتار بوده و از ۲ محوطه شمالی و جنوبی تشکیل شده است که این محوطهها توسط تالاری از یکدیگر جدا شدهاند. این مجموعه ۴ درب ورودی و خروجی دارد که درب اصلی در سمت جنوب آن، دو درب در سمت غرب آن و یک درب در سمت شمال شرق آن قرار گرفته است.
در گذشته این مکان یک قبرستان بوده که پیکر خواجه حافظ شیرازی در آن دفن شده بود، اما با گذشت زمان این قبرستان شکل جدیدی به خود گرفت و به نوعی تبدیل به آرامگاهی برای یک شاعر بزرگ و نامی ایرانی شد.
سنگ قبرهای قدیمی بسیار زیادی در محوطه آرامگاه حافظیه وجود دارند که همگی از قدمت بالایی برخوردار هستند.
در طول تاریخ، محوطه و مقبره حافظ شیرازی تغییرات بسیار زیادی کرده است، اما از حدود سال ۱۳۸۶ تغییرات بیشتری در این مکان صورت گرفت. در حال حاضر آرامگاه حافظیه شیراز یک مکان تاریخی و تفریحی برای گردشگری در ایران محسوب میشود و به دلیل داشتن فضایی سرسبز، بسیاری از افراد به خصوص گردشگرانی خارجی تمایل دارند تا از آرامگاه حافظ دیدن کنند.
مساحت آرامگاه حافظیه در حدود ۲ هکتار است و به دو صحن شمالی و جنوبی تقسیم میشود. صحن شمالی و جنوبی با یک تالار بزرگ ۵۶ متری از هم جدا شدهاند. این تالار دارای ۲۰ ستون است که به عنوان یکی از جذابیتهای این مکان تاریخی، از نگاه بازدیدکنندگان شناخته میشود.
مقبره خواجه حافظ شیرازی در صحن شمالی واقع شده است. البته آرامگاه حافظ دارای دو بخش شرقی و غربی نیز هست که در بخش شرقی آرامگاه خاندان معدل و در بخش غربی، آرامگاه خاندان قوام واقع شده است.
این مجموعه ۴ درب ورودی و خروجی دارد که درب اصلی در سمت جنوب آن، دو درب در سمت غرب آن و یک درب در سمت شمال شرق آن قرار گرفته است.
تالار حافظیه
تالار حافظیه در دوره زندیان ساخته شده است که ۵۶ متر طول و ۸ متر عرض داشته و از ۲۰ ستون سنگی که هر کدام به ارتفاع ۵ متر میباشند، تشکیل شده است.
این تالار در گذشته شامل ۴ ستون و ۴ اتاق بوده که بعدها اتاق ها از محدوده آن حذف شدند. در سمت شرق و غرب تالار ۲ اتاق (یکی متعلق به سازمان میراث فرهنگی و دیگری مربوط به دفتر آرامگاه) وجود دارد. نوع معماری این تالار مربوط به دورههای هخامنشیان و زندیان است.
این مکان جدا از آرامگاه حافظ مکانی بسیار زیبا و دیدنی با درختان بلند و باغات و گلهای رنگارنگ مکانی برای رفع خستگی و گردشگاهی دیدنی است.
مجموعه حافظیه به چهار محوطه تقسیم شده است
۱- محوطه شمالی: در این محوطه درختهای نارنج و دو حوض بزرگ وجود دارند که این حوضها منبع آب حوضهای باغ ورودی میباشند. حافظشناسی با مساحت ۳۳۰ مترمربع، کتابخانه با مساحت ۴۴۰ مترمربع و فروشگاه محصولات فرهنگی نیز در این ناحیه قرار گرفتهاند.
۲- سنگ مزار: سنگ مزار حافظ به ارتفاع یک متر از سطح زمین قرار گرفته و دور آن پنج پلکان وجود دارد.
بر فراز بارگاهش گنبدی مسی به شکل کلاه دراویش بر روی هشت ستون به ارتفاع ده متر بنا شده است و از درون با کاشیهای هفت رنگ معرق کاشیکاری شده است.
۳- دیوارهای اطراف حیاط شمالی: بر روی دیوارهای این بخش از حافظیه، غزلهایی از دیوان حافظ بر روی کاشی و سنگ مرمر نوشته شده است.
۴- کتابخانه حافظیه: در شمال مقبره حافظ کتابخانهای با مساحت ۴۴۰ مترمربع وجود دارد که دارای بیش از ده هزار جلد کتاب میباشد. این کتابخانه به عنوان مرکز حافظ شناسی مورد استفاده قرار میگیرد.
بیست مهرماه را به نام روز بزرگداشت حافظ نامگذاری کردهاند.
معمار آرامگاه حافظ
آندره گدار، یک شرق شناس معروف و فارغالتحصیل از دانشکده هنرهای زیبای پاریس بود. او به عنوان یک فرد توانمند در زمینه معماری در دنیا معروف بود. وی در سال ۱۳۰۷ هجری قمری به ایران دعوت شد و ساخت و مرمت بسیاری از اماکن تاریخی ایران به او سپرده شد.
آندره گدار حدود ۳۲ سال در ایران زندگی کرد و در این دوران سعی کرد تا با تهیه فهرستی از تغییرات و ساخت بناهای تاریخی ایران، تحولات بسیار زیادی را در حوزه باستان شناسی و میراث فرهنگی ایران ایجاد کند. همچنین وی به همراه همسر خود در یک نشریه که با زبان فرانسه به چاپ میرسید، آثار تاریخی و فرهنگی ایران را معرفی کردهاند.
به جرأت میتوان گفت که ساخت و مرمت آرامگاه و مقبره حافظ، یکی از ماندگارترین فعالیتهای آندره گدار در ایران بود که باعث شد نامش برای همیشه در تاریخ ایران ثبت شود.
