در سالهای اخیر با گسترش بازار سرمایه و افزایش حضور سرمایهگذاران حقیقی، توجه به عملکرد و بازدهی شرکتهای سبدگردان بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است.بازدهی در واقع همان میزان سود یا زیانی است که از محل مدیریت پرتفوی سرمایهگذاران توسط این شرکتها حاصل میشود و به نوعی کارنامه عملکرد آنها به حساب میآید.
بررسی بازدهی شرکتهای سبدگردان نشان میدهد که انتخاب یک سبدگردان حرفهای نهتنها بر میزان رشد سرمایه اثرگذار است، بلکه نقش مهمی در کنترل ریسک سرمایهگذاری نیز دارد.
اکنون این پرسش مطرح است که بازدهی شرکتهای سبدگردان چگونه ارزیابی میشود و کدام شرکتها توانستهاند در این رقابت عملکرد بهتری از خود نشان دهند؟
شرکتهای سبدگردان، نهادهای مالی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار هستند که بهصورت حرفهای پرتفوی سرمایهگذاران را مدیریت میکنند.
به زبان ساده، اگر زمان یا دانش کافی برای رصد بازار ندارید، یک سبدگردان حرفهای میتواند سرمایهتان را بر اساس اهداف مالی و سطح ریسکپذیریتان مدیریت کند.
بر اساس گزارشهای منتشرشده تا پایان سال ۱۴۰۴، عملکرد برخی شرکتهای مطرح چنین بوده است:
|
شرکت سبدگردان |
حداقل سرمایه (تومان) |
بازدهی سالانه تقریبی (%) |
دوره قرارداد |
|
آسمان |
۱ میلیارد |
۴۶ درصد |
یکساله |
|
آسال |
۱ میلیارد |
۲۵.۵۶ درصد |
یکساله |
|
ویستا |
1 میلیارد |
۱۴.۹۸ |
یکساله |
این مقایسه نشان میدهد که شرکت سبدگردان آسمان در مقطع اخیر و باتوجه به بحرانهایی که از سر گذشته بالاترین بازدهی را ثبت کرده است.
هنگام مقایسه شرکتهای سبدگردان، تنها به اعداد و ارقام درخشان و به اصطلاح «بازدهی اسمی» اکتفا نکنید. آنچه برای سرمایهگذار نهایی اهمیت دارد، «بازدهی واقعی» یا سود خالصی است که پس از کسر تمام هزینهها و اثرات تورمی عایدش میشود.
سبدگردانها معمولاً ترکیبی از دو نوع کارمزد دریافت میکنند: یک کارمزد ثابت (مثلاً ۰.۵% تا ۲% در سال از کل دارایی تحت مدیریت) و یک کارمزد متغیر (معمولاً ۱۵% تا ۲۰% از سودی که بیش از یک نرخ حداقلی ایجاد میکنند). این کارمزدها میتوانند تأثیر قابل توجهی روی سود نهایی شما داشته باشند.
معیار واقعی سنجش یک سبدگردان، مقایسه بازدهی آن با شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در همان بازه زمانی است. اگر شاخص کل در یک سال ۵۰ درصد رشد کرده و سبدگردان شما بازدهی ۳۵ درصدی ایجاد کرده، به این معنی است که حتی با وجود سود کردن، از بازار عقب افتاده است و عملکرد ضعیفی داشته است.
دو سبدگردان را در نظر بگیرید که هر دو به بازدهی ۴۰ درصدی در یک سال رسیدهاند. اما سبدگردان «الف» این بازدهی را با نوسانات بسیار شدید و حداکثر افت ۳۰ درصدی از ارزش خود محقق کرده، در حالی که سبدگردان «ب» با نوسانات کم و حداکثر افت تنها ۱۰ درصدی به این بازدهی دست یافته. واضح است که سبدگردان «ب» عملکرد بسیار بهتری داشته زیرا بازدهی یکسانی را با ریسک کمتری ایجاد کرده است.
قضاوت بر اساس بازدهی یکساله میتواند بسیار گمراهکننده باشد. عملکرد یک شرکت سبدگردان را در یک بازه حداقل ۳ تا ۵ ساله و در دورههای مختلف بازار (هم رشد و هم رکود) بررسی کنید. ثبات در عملکرد، نشاندهنده بلوغ و استحکام فرآیندهای تصمیمگیری آن شرکت است.
بازدهی معیاری است که نشان میدهد یک سبدگردان چه میزان سود برای مشتریانش ایجاد کرده است. بازدهی مناسب نهتنها ارزش دارایی شما را افزایش میدهد بلکه میتواند از تورم نیز پیشی بگیرد.
بهعنوانمثال بازدهی سبدهای شرکت سبدگردان آسمان که به طور میانگین در یک سال منتهی به مرداد 1404، ۴۶ درصد است، سرمایه یک میلیاردتومانی شما را به ۱.۴۶۰ میلیارد میرساند.
عملکرد مالی یک سبدگردان، ترکیبی از مهارت داخلی و شرایط بیرونی بازار است.
|
عامل |
توضیح |
تأثیر بر بازدهی |
|
تیم مدیریتی |
تجربه تحلیلگران و مدیران سرمایه |
بالا |
|
استراتژی سرمایهگذاری |
فعال یا منفعل |
متوسط |
|
تنوعبخشی پرتفوی |
توزیع بین سهام، اوراق و صندوقها |
بالا |
|
کارمزدها |
درصد ثابت و متغیر |
متوسط |
|
شرایط اقتصاد کلان |
نرخ ارز، تورم، سیاستها |
بالا |
علاوه بر این، سابقه فعالیت شرکت، ابزارهای تحلیلی مورداستفاده و میزان ریسکپذیری سرمایهگذار نیز در تعیین بازدهی نقش دارند.
برای بسیاری از سرمایهگذاران پرمشغله، همکاری با یک سبدگردان حرفهای فرصتی برای بهرهمندی از تخصص بدون درگیرشدن مستقیم با پیچیدگیهای بازار است.
بازدهی بالا همیشه بدون ریسک نیست. مهمترین چالشها عبارتاند از:
با بررسی کارنامه گذشته، مقایسه بازدهی با شاخص بورس و ارزیابی تیم مدیریت.
خیر سازمان بورس این موضوع را ممنوع کرده است.
حدود ۱ میلیارد تومان است.
بله و البته بازدهی باید پس از کسر کارمزد محاسبه شود.
سبدگردانها با تنوعبخشی ریسک را کاهش میدهند، اما زیان همچنان ممکن است.
برای انتخاب یک شرکت سبدگردان مناسب از نظر بازدهی، این مسیر را دنبال کنید:
انتخاب درست میتواند تفاوت بزرگی در آینده مالی شما ایجاد کند.