اقیانوسها و دریاها بزرگترین اکوسیستم جهان را تشکیل میدهند و پس از جنگلها، بیشترین نقش را در جذب گازهای گلخانهای و پالایش هوا دارند. آبهای اقیانوسی شاه کلید چرخه بارش محسوب میشوند و نقش آنها در بارندگیها غیرقابل انکار است. آین آبها محل زندگی میلیونها گونه از آبزیان و ماهیان هستند و نقش قابل توجهی در تامین امنیت غذایی انسانها دارند.
در سالهای اخیر به واسطه ورود حجم بیش از حد توان زبالهها به این اکوسیستم، توانایی آنها در پالایش هوا کمتر شده و مانند گذشته نقش خود را در بارندگی و چرخه بارش باران و برف ایفا نمیکنند. زبالهها علاوه بر پدید آوردن مناظر زشت در دریاها و اقیانوسها، تنوع زیستی این اکوسیستم را تهدید میکنند و دلیل انقراض تعدادی از گونههای آبزی شده است.
زبالههای پلاستیکی ۴۱ درصد حجم زباله اقیانوسها را تشکیل میدهند و سالانه حدود ۱۲ میلیون تن زباله پلاستیکی وارد اقیانوسها میشود. تخمین زده میشود که اکنون ۱۴۲ میلیون تن زباله در اقیانوسها انباشته شده باشد. ۲ سال گذشته نیز به دلیل شیوع ویروس کرونا بدترین سالهای ممکن از نظر ورود زباله به اقیانوسها و دریاها بودند و تنها در سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۵ هزار تن زباله پلاستیکی مرتبط با بیماری "کرونا"، اقیانوسها را آلوده کرده است.
از میان تمام زبالههای صنعتی و غیرصنعتی که سالانه وارد دریاها میشود زبالههای پلاستیکی، کاغذی و فلزی بیشترین دوام را دارند و بیشترین خطر را متوجه اکوسیستمهای دریایی و اقیانوسی میکنند. موارد ذکر شده در ۹۰ درصد مواقع قابل بازیافت و استفاده مجدد هستند و در صورت اقدام دولتها برای جمعآوری آنها و مسئولیتپذیری مردم در جلوگیری از ورود این زبالهها به اقیانوسها میتوان علاوه بر جلوگیری از آلودگی دریا، از راه بازیافت این مواد درآمدزایی کرد و اشتغال ایجاد کرد.
۱. بطریهای پلاستیکی (بطری آب، آب میوه، شیر و…)
بطریهای پلاستیکی بیشترین زباله یافت شده در اقیانوس هستند و برای مدت بیپایانی در دریاها باقی میمانند و قابل تجزیه نیستند.
۲. وسایل و مواد شیشهای
شیشه از دیگر مواد قابل بازیافت است که تا ۴۰۰۰ سال در اکوسیستمهای آبی باقی میماند.
۳. قاشق و چنگال پلاستیکی
این مواد قابل بازیافت تا ۱۰۰۰ سال در آب باقی میمانند.
۴. قلاب ماهیگیری
قلاب ماهیگیری از دیگر مواد فلزی قابل بازیافت است که ۶۰۰ سال در آب دوام دارد.
۵. قوطی فلزی
از دیگر مواد قابل بازیافت است که بخش عظیمی از زبالههای پلاستیکی را تشکیل میدهد و تا ۲۰۰ سال اکوسیستم دریایی را مورد تهدید قرار میدهد.
۶. کیسههای پلاستیکی
این کیسهها تا ۲۰ سال در طبیعت باقی میمانند.
۷. مقوا
مقوا از انواع زبالههای قابل بازیافت کاغذی است که بین ۲ تا ۴ ماه در اقیانوس دوام دارد.