طرح رتبه بندی فرهنگیان، طرحی است که در راستای ارتقای کیفیت آموزش و پرورش و همچنین بهبود وضعیت معیشتی فرهنگیان در نظر گرفته شده است. این طرح در دولت سیزدهم پس از سالها انتظار فرهنگیان به تصویب رسید و از سال ۱۴۰۱ اجرایی شد.
بر اساس این طرح، فرهنگیان بر اساس شایستگیهای علمی، آموزشی، پژوهشی و فرهنگی خود در پنج رتبه آموزشیار معلم، مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم قرار میگیرند. هر یک از این رتبهها دارای امتیازات و مزایای خاص خود است.
اجرای طرح رتبه بندی فرهنگیان، منجر به افزایش حقوق و مزایای این قشر از جامعه شده است. همچنین، این طرح میتواند انگیزه معلمان را برای ارتقای مهارتهای خود و ارائه خدمات آموزشی باکیفیتتر افزایش دهد.
مصطفی طاهری، عضو کمیسیون صنایع مجلس درباره اهداف طرح رتبهبندی معلمان، اظهار کرد: «طرح رتبهبندی معلمان در ابتدا برای ارتقای آموزش و دستهبندیشدن معلمان به وجود آمد. به این شکل که معلمان و جایگاه علمی آنان درجهبندی شود. به عنوان مثال همانطور که اساتید در دانشگاه به دانشیار، استادیار و مربی تقسیم میشوند، در مدارس نیز این رتبهبندی صورت گیرد. با این تقسیمبندی ذهن به سمت مقدار حقوق نمیرود بلکه جایگاه و رتبه علمی استاد مدنظر است.»
وی ادامه داد: «رتبهبندی در ابتدا به دنبال افزایش حقوق معلمان نبود و قصد واقعی این طرح ارتقای جایگاه معلمان بود اما هنگامی که این طرح اجرا شد، به بعد اقتصادی و افزایش حقوق توجه بیشتری شد و به نوعی ترمیم حقوق به حساب آمد.»
طاهری بیان کرد: «معلمی که رتبه بهتری دارد در آموزش به دانشآموزان قویتر بوده و آموزش بهتری را ارائه می کند اما در این طرح بیشتر به سوابق و مدرک توجه شد. به طور مثال ممکن است شخصی عضو هیات علمی باشد و در هنگام بازنشستگی نیز استادیار بماند در صورتی که هدف این طرح این نبود.»
رتبهبندی در مرحله اولیه اجرا و به عنوان ترمیم حقوق، به خوبی اجرا شد. یکی از نقاط قوت این طرح توجه به مزایای مالی است که منجر به ایجاد انگیزه بیشتر در معلمان خواهد شد اما بهتر است با بررسی بیشتر و دقیقتر، شرایط را برای اصلاح و ترمیم قسمتهای بعدی این طرح به ایدهال نزدیک کنیم. با توجه به داشتن زمان کافی و اجراشدن قسمت اولیه این طرح، میتوان برای اجرا قسمتهای بعدی برنامهریزی دقیقتری کرد.»
وی درباره وضعیت نامشخص معلمان بازنشسته در رتبهبندی، گفت: «اگر به رتبهبندی و هدف اولیه آن که دستهبندیکردن علمی معلمان بود توجه شود، دیگر رتبهبندیکردن بازنشستگان بیمعنا میشود. در ایجا باید گفت بازنشستگان با معلمان همسانسازی نشدهاند. مثلا حقوق یک فرد بازنشسته با یک فرد شاغل چه تفاوتهایی دارد. لازم به ذکر است در قانون بودجه امسال همسانسازی حقوق بازنشستگان دیده شده است.»