پرده‌برداری وزیر سابق از نقش انگلیس در کودتای ۲۸ مرداد

وزیر امور خارجه انگلیس از سال ۱۹۷۷ تا ۱۹۷۹ در آستانه هفتادمین سالگرد کودتای امریکایی – انگلیسی ۲۸ مرداد، به گاردین گفت: دلایل موجهی وجود دارد تا به نقش سال ۱۹۵۳ انگلیس و امریکا در اضمحلال تحولات دموکراتیک (ایران) اذعان کرد. اکنون با پذیرفتن آنکه ما به اشتباه چنان اقدامی را انجام داده و به اقدام هایی که در جهت ایران دموکراتیک شکل می‌گرفت، آسیب زدیم، می‌توانیم انجام اصلاحات را اندکی محتمل‌تر سازیم.

۲۵ مرداد ۷۰ سال پیش دستگاه‌های اطلاعات مرکزی امریکا (سیا) و انگلیس (ام‌ای سیکس) با هماهنگی با هیات حاکمه وقت ایران در اقدامی مداخله گرانه کودتای نافرجامی را علیه ملت ایران توطئه چینی کردند اما این اقدام با واکنش دکتر محمد مصدق نخست وزیر وقت رو به رو شد و کودتاچیان نیز بازداشت شدند.

به دنبال این اقدام محمدرضا پهلوی با هماهنگی قبلی با امریکا از رامسر عازم بغداد شد. با این حال طراحان کودتا بیکار ننشستند و نیت شوم خود را سه روز بعد در ۲۸ مرداد و در قالب عملیات آژاکس به کرسی نشاندند.

اگر چه ملت ایران ایام مشابه و سال‌های سختی را پشت سر گذاشت، اما این سه روز ویژگی‌های خاص خود را داشت، چرا که خارجیان در برابر اراده ملت ایران عقب نشینی نکرده و بار دیگر در ۲۸ مرداد اراده خود را به کمک عوامل داخلی به کرسی نشاندند و فرآیند مردمسالاری در ایران بار دیگر برای چندین دهه عقب افتاد.

به اعتقاد برخی کارشناسان سیاسی دقیقا از این زمان به بعد بود که خوی استثماری امریکا بیشتر تقویت شد و دست‌اندازی‌های خود به گوشه و کنار جهان را به طرق مختلف از جمله راه‌اندازی کودتاها پیش برد و در واقع پایه‌های استعمار نو را در سطح جهان بنا گذاشت.