پیش بینی تلخ از آینده اقتصاد ایران

یک کارشناس اقتصادی اعتقاد دارد: راهکاری که دولت برای کنترل تورم در نظر گرفته، یک راهکار ابرتورمی است. تا الان هم در همان مسیر حرکت کرده و در حرکت خود پابرجا بوده‌ است.

«تاکنون دولتی نداشته‌ایم که تا این حد ضعیف عمل کرده باشد و مطلقا نتواند حتی به یک مورد از قول‌های انتخاباتی خود عمل کند.» این بخشی از اظهارات علی سعدوندی، اقتصاددان است. آن هم در شرایطی که تورم در نقطه نگران‌کننده‌ای در حرکت است و شرایط و سیاستی هم تاکنون از سوی دولت دیده نمی‌شود که امیدی به حرکت تورم به اعداد پایین داشت.

این در حالی است که تاکنون مقامات ارشد دولتی، وعده کنترل تورم را به مردم داده‌اند، اما نتیجه نحوه مدیریت کنونی امور در ایران، چیزی جز رشد تورم نبوده است. بنا به همین روند، کارشناسان اعتقاد دارند؛ راهکاری که دولت برای کنترل تورم در نظر گرفته، یک راهکار ابرتورمی است. تا الان هم در همان مسیر حرکت کرده و در حرکت خود پابرجا بوده‌ است.

در همین خصوص، علی سعدوندی، اقتصاددان درباره نرخ تورم می‌گوید: یک اختراعی متاسفانه در کشور ما تحت عنوان نرخ میانگین تورم شده است که با هدف بازی با اعداد است. نرخ تورم دقیقی که می‌توان از آمار به دست آورد، همان نرخ تورم نقطه به نقطه است.

وی می‌افزاید: در حال حاضر تورم نقطه به نقطه کنونی یک چیزی در حدود ۵۵ تا ۶۰ درصد است؛ آن هم با در نظر گرفتن این نکته که برخی از کالاها اصلا افزایش قیمت ندارند. کالاها و خدماتی که دولت عرضه می‌کند مثل بنزین و حامل‌های انرژی، افزایش قیمت نداشته‌اند و یا افزایش قیمت‌شان محدود بوده است. افزایش قیمت بسیاری از خدمات دولتی نیز محدود بوده است.

این کارشناس اقتصادی تصریح می‌کند: بر این اساس، آنچه که مردم لمس می‌کنند، در بخشی از سبد خانوار قیمت‌ها تثبیت و سرکوب شده است و تقریبا تغییر قیمت نزدیک به صفر است، اما در بخش دیگر سبد، قیمت‌ها به شدت رشد داشته است.

سعدوندی ادامه می‌دهد: اما تورم نقطه به نقطه کل سبد را که در نظر می‌گیریم، یک چیزی در حدود ۶۰ درصد است. البته آن تورمی که مردم احساس می‌کنند از کالاهایی که قیمت‌شان تثبیت نشده، خیلی بالاتر از نرخی است که اعلام می‌شود.

تغییر سال پایه برای دستکاری تورم بود؟

وی درباره تغییر سال پایه محاسبه تورم از ۱۳۹۵ به ۱۴۰۰ در اسفند سال گذشته، می‌گوید: این‌که سال پایه محاسبه تورم را تغییر دادند، باید این کار را می‌کردند، اما اشتباه این بوده که چرا از ابتدای سال این کار را نکرده بودند. چون وقتی سال پایه را تغییر می‌دهند و سال را نزدیک‌تر می‌آورند، سبد مصرفی به واقعیت‌های جامعه نزدیک‌تر می‌شود. باید از ابتدای سال گذشته سال پایه محاسبه تورم تغییر می‌کرد.

این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این پرسش که آیا تغییر سال پایه در ماه پایانی ۱۴۰۱، به دلیل این نبوده که می‌خواستند نرخ تورم پایین‌تر از تورم واقعی باشد؟ عنوان می‌کند: بعید می‌دانم چنین بوده باشد؛ اصولا تغییر سال پایه چندان تاثیر معناداری در نرخ تورم نخواهد داشت.

ابرتورم در راه است؟

این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این پرسش که آیا ابرتورم در راه است؟ می‌گوید: هیچ بعید نیست، چون راهکاری که دولت برای کنترل تورم در نظر گرفته، یک راهکار ابرتورمی است. تا الان هم در همان مسیر حرکت کرده و در حرکت خود پابرجا بوده‌ است.

سعدوندی می‌افزاید: شما اگر به خاطر داشته باشید، در ابتدای استقرار دولت، وزیر صمت، مسوول کنترل تورم شده بود و در نهایت به شکست منتهی شد؛ چراکه ایشان کوچک‌ترین تخصصی در این زمینه نداشت.

وی توضیح می‌دهد: کاری که انجام می‌دادند، این بود که قیمت‌ها را سرکوب می‌کردند که سرکوب قیمتی در نهایت به صورت تورم طرف عرضه ظاهر خواهد شد.

وی با بیان این‌که به نظر می‌رسد که وضعیت کنونی بسیار خطرناک است، متذکر می‌شود: متاسفانه مجددا به نظر می‌رسد که دولت روی همان مسیر سابق حرکت می‌کند. توصیه من به دولتمردان این است که از افراد متخصص بهره بجویند؛ وگرنه وضعیت کشور، وضعیت حادی خواهد شد.

تاکنون دولتی نداشتیم که حتی به یک وعده انتخاباتی خود عمل نکند

این کارشناس اقتصادی درباره این‌که تشکیل وزارت بازرگانی می‌تواند به کنترل و تنظیم بازار کمک کند یا خیر؟ می‌گوید: مطلقا این اتفاق نمی‌افتد. بنا بر این است که وزارت بازرگانی به وجود بیاید که یک تعداد پست وزارت و معاونت وزارت اضافه شود. برای آن‌ها زندگی بهتر خواهد شد، ولی روی معیشت مردم و مدیریت اقتصادی کشور، بعید می‌دانم تاثیری داشته باشد.

سعدوندی می‌افزاید: هیچ بعید نیست این وزارتخانه برای سرکوب قیمت‌ها می‌آید، البته در حال حاضر سرکوب قیمت‌ها به شدت اجرا می‌شود و دلیل این‌که دولت آقای رییسی در تمامی تعهدات انتخاباتی خود شکست خورده، همین قضیه است.

وی خاطرنشان می کند: ما تاکنون دولتی نداشته ایم که تا این حد ضعیف عمل کند و نتواند حتی به یک مورد از قول‌های انتخاباتی خود عمل کند. این اولین بار است. دلیل این موضوع هم همین رویه غلط سرکوب قیمت‌ها است.