گنجینه ۲۷ تریلیون دلاری ایران در دل خاک کشف شد
با وجود قرار گرفتن ایران در میان پنج کشور نخست جهان از نظر ذخایر معدنی، تنها بخش اندکی از این ثروت عظیم شناسایی و استخراج شده است.

شکاف عمیق میان ظرفیت بالقوه و عملکرد فعلی، بهویژه در حوزه استخراج عمیق، یکی از چالشهای اصلی صنعت معدن کشور به شمار میرود؛ جایی که نبود فناوری پیشرفته و دانش بومی، مانع دسترسی به گنجینههای زیرزمینی شده و تحقق اهداف بلندپروازانه توسعه را با اما و اگرهایی مواجه کرده است.
ایران با در اختیار داشتن ۲۷.۳ تریلیون دلار ذخایر معدنی، پس از آمریکا، روسیه، عربستان و کانادا، در رتبه پنجم جهانی قرار دارد؛ اما بهرهبرداری از این ثروت گسترده هنوز در آغاز راه است. تاکنون تنها ۲ درصد از ذخایر شناسایی شدهاند و جایگاه پانزدهم کشور در حوزه اکتشاف و استخراج، شکاف عمیق میان ظرفیت بالقوه و عملکرد واقعی را بهخوبی نشان میدهد. فعالیتهای معدنی عمدتاً به سطح زمین یا اعماق کمتر از ۱۵۰ متر محدود شدهاند؛ موضوعی که عملاً دست ایران را از بهرهبرداری مؤثر از ۷ درصد ذخایر معدنی جهان کوتاه کرده است.
چالش بزرگ استخراج عمیق: فناوری پیچیده، موفقیت اندک
تورج زارع، مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران (ایمپاسکو)، با اشاره به پیچیدگیهای استخراج در عمق بیش از هزار متر، میگوید: «در اکتشاف عمیق وضعیت بهتری داریم، زیرا فناوری آن سادهتر است، اما در استخراج عمیق هنوز به موفقیت نرسیدهایم.» او تأکید کرد که این حوزه نیازمند فناوری پیشرفتهای است که باید از طریق واردات و بومیسازی به دست آید.
گامهای اولیه برای فتح معادن عمیق
زارع از برنامهریزی برای توسعه دانش استخراج معادن زیرزمینی خبر داد و گفت: «با همکاری بخش خصوصی، سرمایهگذاری برای بومیسازی این فناوری آغاز شده است.» در منطقه گلگهر سیرجان، مطالعات اولیه انجام و اسناد مرتبط تدوین شده، اما تبدیل این مطالعات به عملیات اجرایی نیازمند همکاری متخصصان داخلی و کشورهای صاحب فناوری است.
هدفگذاری بلندپروازانه: رشد ۱۳ درصدی بخش معدن
برنامه هفتم توسعه، رشد ۱۳ درصدی اقتصادی در بخش معدن را هدفگذاری کرده است. برای تحقق این هدف، علاوه بر افزایش اکتشاف و استخراج معادن سطحی، باید به اکتشاف و استخراج در لایههای نیمهعمیق و عمیق توجه ویژهای شود. این امر نهتنها به افزایش تولید معدنی کمک میکند، بلکه میتواند جایگاه ایران را در رتبهبندی جهانی استخراج بهبود بخشد.
نظر شما