داود منظور با حضور در یک برنامه تلویزیونی تاکید کرده که طبق محاسبات انجام شده ۵۵۰هزار خودروی لوکس مشمول مالیات شدند که جمع مالیات محاسبه شده نیز ۵هزار و ۶۰۰میلیارد تومان است. وی با اشاره به اینکه آییننامه مالیاتستانی از خودروهای لوکس کمتر از ۲۰روز پیش ابلاغ شده، اظهار کرد که برای دریافت این مالیات به مالکان خودروهای لوکس پیامک خواهیم زد تا نسبت به پرداخت مالیات اقدام کنند و در صورت عدمپرداخت، در زمان نقل و انتقال خودرو باید مفاصا حساب مالیاتی را پرداخت کنند. وی در ادامه از دریافت اطلاعات ۵/ ۱۷میلیون دستگاه خودرو با همکاری پلیس راهور خبر داد.
اخذ مالیات از «خودروهای لوکس»، برای بار سوم در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ پیشبینی شده است. مالیاتستانی از خودروهای بالای یکمیلیارد تومان در لوایح بودجه سالهای ۹۹ و ۱۴۰۰ نیز پیشبینی شده بود، این در شرایطی است که با وجود قید این تبصره در لایحه، دولت دوازدهم اقدامی در این زمینه انجام نداد. به گفته برخی از مسوولان مالیاتی دولت قبل، رصد قیمتی خودروهای لوکس به دلیل نوسانات ارزی و شرایط ناپایدار اقتصادی کشور، بسیار سخت بوده و به همین دلیل اجرای آن به تعویق افتاده است. حالا اما رئیس سازمان امور مالیاتی کشور از تهیه آییننامه این بند از قانون بودجه ۱۴۰۱ خبر داده است. طبق لایحه سال آینده مأخذ محاسبه مالیات خودرو، قیمت روز انواع خودرو با توجه به تاریخ ساخت یا واردات است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تا پایان سال ۱۴۰۰ تعیین و اعلام میشود. بنابر لایحه بودجه سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است نسبت به تعیین داراییهای مشمول و ارزش آن حداکثر تا پایان خردادماه سال ۱۴۰۱ اقدام کند و مراتب را به نحو مقتضی به اطلاع اشخاص مشمول برساند. بر این اساس کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی مکلفند مالیات سالانه مربوط به خودروهای تحت تملک خود و فرزندان کمتر از ۱۸ سال و محجور تحت تکفل را حداکثر تا پایان بهمن ماه سال ۱۴۰۱ پرداخت کنند. به این ترتیب سال آینده سازمان امور مالیاتی با توجه به ارزشگذاری خودرو و همچنین پیامکی که برای دارندگان خودروهای یکمیلیارد تومان به بالا ارسال خواهد کرد، نسبت به اخذ مالیات اقدام میکند.
اما طبق لایحه بودجه ۱۴۰۱، این مالیات بهگونهای است که ارزش خودرو تا مبلغ ۱۵میلیارد ریال نسبت به مازاد ۱۰میلیارد ریال به میزان یکدرصد، تا مبلغ ۳۰میلیارد ریال نسبت به مازاد ۱۵میلیارد ریال به میزان ۲درصد، تا مبلغ ۴۵میلیارد ریال نسبت به مازاد ۳۰میلیارد ریال به میزان سهدرصد و نسبت به مازاد ۴۵میلیارد ریال به میزان چهاردرصد در نظر گرفته شده است. آنچه مشخص است ماده مربوط به مالیاتستانی از خودروهای لوکس، همانطور که در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ هم در لایحه بودجه بود عینا در سال ۱۴۰۱ مورد تاکید قرار گرفته است. با این حال به نظر میرسد اجرای این بند از قانون بودجه با چالشهای زیادی روبهرو باشد.
یکی از چالشهای قابلتوجه این بند، به کار بردن کلمه لوکس برای خودروهایی است که با توقف سه ساله واردات خودرو توسط دولت، حالا به کالایی سرمایهای تبدیل شدهاند. این خودروها تنها به دلیل ایجاد محدودیت در واردات و شرایط اقتصادی کشور کلمه «لوکس» را یدک میکشند و تناسبی با محصولات لوکس دنیا ندارند. به عنوان نمونه خودروهای کرهای و ژاپنی و حتی چینیهای موجود در ایران که در شرایط کنونی بالای یکمیلیارد تومان قیمت دارند، در دنیا محصولات لوکسی محسوب نمیشوند. اما معیارهای مالیاتگیری از مالکان خودرو در دنیا متفاوت است. این در شرایطی است که یکی از معیارهای اصلی برای مالیاتستانی، میزان مصرف سوخت است، اما این معیار هیچگاه در مورد خودروهای وارداتی و داخلی در ایران مورد توجه قرار نگرفته است. خودرو نیز مانند هر کالای دیگری، یک پایه مالیاتی و منبعی برای کسب درآمد دولتها محسوب میشود، اما به دلیل پیامد بیرونی منفی خودرو همچون آلودگی هوا، آلودگی صوتی و به خطر افتادن سلامت افراد در پی حوادثی که بر اثر استفاده از خودرو رخ میدهد، هدف دولت از بستن مالیات بر خودرو، اثرگذاری بر میزان مصرف آن است. در کشورهایی همچون اتریش، آلمان، انگلیس، ایتالیا، هلند، یونان و… برای خودروها اخذ مالیات تعریف شده است. در این کشورها مالیات بسته شده بر خودرو در دو دسته «مالیات بر مالکیت خودرو» و «مالیات سالانه بر خودرو» قابل تعریف است. مالیات بر مالکیت نیز به دو صورت دریافت میشود؛ «مالیات هنگام خرید یا مبادله خودرو» که در بیشتر کشورها، سیستم مالیات ارزش افزوده است. همچنین پرداخت «مالیات ثبت خودرو» نیز وجود دارد که میزان و درصد آن در کشورهای مختلف، متفاوت است. بهطور مثال در آلمان، مالیات بر خودرو به صورت سالانه توسط دولت مرکزی تعیین میشود، اما منافع و درآمد حاصل از آن، در اختیار مسوولان منطقهای قرار میگیرد و پرداختکنندگان آن، مالکان خودروهای ثبتشدهای هستند که از زمان ثبت خودرو تا هنگام از رده خارج شدن آن، مشمول پرداخت مالیات هستند. در انگلیس نیز دولت مالیات بر خودرو را با نام عوارض انتخابی خودرو از کسی که از خودرو استفاده میکند، دریافت میکند و پایه برقراری این مالیات، افزایش درآمد دولت برای تامین مالی تعمیر و ساخت جادههای جدید است. اما در ایتالیا، مالیات بر خودرو بر پایه قدرت موتور برحسب کیلووات محاسبه میشود و مالیات را کسی میپردازد که خودرو به نام وی ثبت شده باشد. بنابراین طبق تجربیات جهانی، مالیاتستانی از خودرو بیشتر با هدف کاهش مصرف سوخت و کاهش تاثیرات منفی آن بر زندگی افراد صورت میگیرد. این در شرایطی است که اخذ مالیات در ایران بر مبنای قیمت روز خودرو در نظر گرفته شده است. اما جدا از منشأ مالیاتستانی از خودروهای لوکس، این طرح در سالهای گذشته (قبل از تحریم )هم مطرح بوده و دولت قصد مالیاتستانی از مالکانی را داشته که از خودروهای لوکس استفاده میکردند. استدلال هم بر همین مبناست، افرادی که توان پرداخت مالیات را دارند از خودروی لوکس استفاده کنند. اما آنچه در این بین اهمیت پیدا میکند این است که دولت باید مسیر هزینهکرد این نوع مالیات را نیز مشخص کند.