تهیه مسکن | بازار مسکن
سناریوی تاریک طرح جوانی جمعیت / خانه اولی‌ها، بی مسکن مانده‌اند
یکی اصلی‌ترین اقشاری که گرانی و تورم مسکن بیشترین موانع را برای آنها ایجاد می‌کند، خانه‌اولی‌ها هستند. قشری که غالب آنها را زوج‌هایی تشکیل می‌دهد که برای شروع زندگی خود نیاز به مسکن دارند که حالا تهیه آن در کشور عملا تبدیل به رویا شده است.
دولت برای تهیه مسکن افرادی با درآمد متوسط یا اقشار کم درآمد طرح پروژه نهضت ملی مسکن را روی کار آورد. از طرفی دیگر، در این مدت طرح جوانی جمعیت هم به شدت مورد توجه دولت بوده است اما گویا موضوع مسکن که اصلی‌ترین نیاز جوانان برای شروع زندگی است، هنوز حل نشده است.
دولت سیزدهم در حالی طی دو سال فعالیت خود، اصرار بر اجرای طرح جوانی جمعیت دارد که نمی‌تواند نیاز اصلی زوج‌های جوان برای تهیه یک سرپناه حداقلی را تهیه کند. اما در این بین اصلی‌ترین موانع دولت برای ساخت مسکن چیست؟
آمارهای منتشر شده از سوی مرکز ثبت احوال نشان می‌دهد تا ابتدای مردادماه امسال ۱۹۹ هزار و ۷۲۷ ازدواج در کشور ثبت شده است، اگر آهنگ رشد به همین ترتیب ادامه داشته باشد تا پایان سال ۱۴۰۲ حدود ۶۰۰ هزار ازدواج در کشور اتفاق خواهد افتاد و این به معنی شکل‌گیری ۶۰۰ هزار تقاضای جدید در بازار مسکن تا پایان سال ۱۴۰۲ است. اما با شرایط فعلی، بازار مسکن می‌تواند پاسخگوی این نیاز ایجادشده باشد؟
رکود در ساخت‌وساز و کمبود مسکن
مشکل گرانی و تورم تنها ضربه خود را به قدرت خرید مردم و بازار معاملات مسکن وارد نکرده است، بلکه سال‌هاست ساخت مسکن را نیز در حالت رکودی فرو برده و عده زیادی از انبوه‌سازان دیگر تمایلی برای ساخت‌وساز ندارند؛ وضعیتی که سال ۱۴۰۲ عملا در شرایط بدتری قرار گرفته و آخرین گزارش مرکز آمار ایران از صدور پروانه‌های ساختمانی نیز شاهدی بر همین امر است.
آمار پروانه‌های ساختمانی صادر شده طی بهار۱۴۰۲ نشان می‌دهد، واحدهای ساخته شده در این بازه با کاهشی حدود ۲۸ درصدی نسبت به فصل گذشته همراه بوده و می‌توان گفت عملا اکنون بازار مسکن با کمبود عرضه مواجه است.
همچنین شهرداری تهران هزار و ۳۸۹ پروانه احداث ساختمان در بهار ١٤٠٢ صادر کرده است که نسبت به فصل گذشته ٢٣، ٩ درصد کاهش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٨٨.٧ درصد افزایش داشته است.
مجموع مساحت زیربنا در پروانه‌های احداث ساختمان صادرشده از سوی شهرداری تهران در بهار ١٤٠٢ بالغ بر ١٦٧٢ هزار مترمربع بوده و نسبت به فصل گذشته ٢٩، ١ درصد کاهش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٤٨.٤ درصد افزایش داشته است. متوسط مساحت زیربنای این دسته از پروانه‌ها در بازه در نظر گرفته شده هزار و ۲۰۴ مترمربع بوده است.
طرح جوانی جمعیت
بخش دوم این سناریوی تاریک برای متقاضیان مسکن طرح جوانی جمعیت و تشویق به ازدواج است. این طرح از ابتدای دولت سیزدهم از اصلی‌ترین سیاست‌های کابینه رئیسی بوده و این در حالی‌ست که دولت حتی نمی‌تواند نیازهای کنونی مردم به مسکن مناسب را تامین کند.
طرح نهضت ملی مسکن بیش از دو سال است که معلق مانده و وعده‌های دولت یکی پس از دیگری در این زمینه تو خالی از آب در آمده‌اند. تعداد واحدهای تحویلی مسکن مهر نیز در آن حد نیست که بتواند عده زیادی را در این زمینه راضی نگه دارد.
کاهش قدرت خرید مردم
بخش سوم سناریوی آشفته‌بازار مسکن به مسئله قیمت‌ها و قدرت خرید مردم بازمی‌گردد. بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران که به‌تازگی و پس از چند ماه سکوت منتشر شده است، در شهریورماه امسال میانگین قیمت مسکن در شهر تهران به متری ۷۷ میلیون تومان رسیده و مطابق با آن یک زوج تهرانی برای خرید آپارتمانی ۶۰ متری باید بیش از چهار میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان هزینه کنند؛ در حالی که حقوق وزارت کار امسال به هشت میلیون تومان نیز نمی‌رسد و تامین مسکن نیز یکی از نیازهای اساسی زوجین محسوب می‌شود.
نظر شما