قدیمی ترین برج مراقبت تهران / این تصاویر شما را بهت زده می کند

در دوران پادشاهی قاجاریه، تهران پایتخت این دولت بود. این دوره در سدهٔ ۱۸ میلادی آغاز شد و تا اواخر سدهٔ ۱۹ میلادی ادامه داشت. تهران در این دوره به عنوان مرکز اجتماعی و اداری قاجاریه شناخته می‌شد و تحت حکومت شاهان قاجار تغییرات معماری و شهرسازی چشمگیری تجربه کرد. این دوران شاهکارهای هنری و معماری منحصر به فردی را در تهران بوجود آورد.

وقتی هنوز خبری از دوربین عکاسی نبود، نقاشان سهم بسزایی در ثبت تصاویر تهران قدیم داشتند. آنها روی بوم نقاشی معماری، نحوه پوشش مردم، کسب و کارهای رایج و حتی آداب و رسوم ساکنان تهران قدیم را ثبت کردند. این میان، آثار اوژن فلاندن، یکی از معروف‌ترین نقاشان خارجی دوره قاجار، دیدنی است.

اوژن فلاندن، نقاش، معمار و شرق‌شناس فرانسوی نقاشی‌های ارزشمندی از تهران به تصویر کشیده است. فلاندن که سال ۱۲۱۹ شمسی از سوی فرهنگستان هنرهای فرانسه برای نقاشی و ثبت اطلاعات آثار باستانی و تمدنی ایران به خاورمیانه اعزام شد، به بسیاری از شهرهای تاریخی کشور سفر کرد.

داستان سفر او به ایران هم برای خود ماجرای جالبی دارد. در قرن نوزدهم میلادی، فرهنگستان هنرهای فرانسه تصمیم گرفت یک نقاش و یک معمار را برای ثبت آثار تاریخی ایران به خاورمیانه اعزام کند. این فرهنگستان برای انتخاب کارآمدترین افراد، مسابقه‌ای برگزار کرد و اوژن فلان توانست با موقفیت در آزمون‌ها به عنوان یکی از افراد اعزامی به ایران برگزیده شود.

فلاندن پس از انتخاب از سوی فرهنگستان هنرهای فرانسه در دوران حکومت محمدشاه قاجار وارد تهران شد و از آنجایی که پیش از سفر او به ایران هماهنگی‌های لازم برای بازدید او از آثار تاریخی انجام شده بود توانست نقاشی‌های ارزشمندی از نقاط مختلف ثبت کند. یکی از نقاشی‌های ارزشمند او از تهران در دورانی که خبری از دوربین عکاسی نبود، نقاشی حصار صفوی و دروازه شمیران است. این حصار سال ۹۳۳ شمسی و در دوران شاه طهماسب صفوی با ۱۱۴ بارو و چهار دروازه اطراف تهران کشیده شد تا این روستای کوچک را از گزند حملات مهاجمان در امان نگه دارد. فلاندن دو نقاشی دیگر نیز از باروتخانه تهران و میدان شاه یا همان میدان سلطنتی یا میدان ارگ کنونی کشید.